De kasteelruine Stein vindt u aan de kruising tussen de Ondergenhousweg en de Scharbergweg te Stein (zie tekening).
De kasteelruine is bereikbaar via het wandelpad in het park.

Plan hier uw route >

Voor een bezoek aan de ruïne -voor groepen vanaf 10 personen- kan telefonisch een afspraak worden gemaakt.

Groepsrondleidingen op de kasteelruïne, inclusief gids, per persoon € 4,50. Minimum groepsgroote is 10 personen; maximaal 25 personen.

 U wordt door goed geïnformeerde gidsen rondgeleid.

Er bestaat ook de mogelijkheid om uw trouwfoto's of andere fotoreportages op de ruïne te maken, de kosten hiervoor bedragen € 50.

Telefoon: 046-4338919 (bereikbaar op maandag, woensdag en vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur) of anders zijn wij bereikbaar via "Contact"

Het kasteel Stein is wellicht het meest interessante monument uit de jongere geschiedenis van Stein. Het ligt in het dal van de Putbeek, op een steenworp afstand van het Archeologiemuseum. De burcht dateert uit het begin van de 13e eeuw, toen Stein ontstond als een zelfstandige Vrije Rijksheerlijkheid uit een vroeger Karolingisch koningsgoed onder soevereiniteit van een heer of baron. Zowel ter beveiliging en bescherming van zijn gebied en zijn onderdanen en ter erkenning van zijn opperheerschappij bezat hij het recht van een weerbaar kasteel. 

De keuze voor de plaats waar de burcht werd gevestigd, is een gevolg van strategische overwegingen: men kon gebruik maken van natuurlijke verdedigingsmogelijkheden zoals water en hoogten. Het kasteel is gebouwd op een verhoogde berg en omgeven door grachten zodat men kan spreken van een waterburcht van het burchtheuveltype. Hij bestaat uit twee gedeelten: een voorburcht met de dienstgebouwen, die door een tussengracht gescheiden was van de hoofdburcht, waarin de kasteelheer en zijn familie waren gehuisvest.

Wie nu de restanten van het kasteel met een kritisch oog bekijkt zal een veelheid van bouwstijlen ontdekken, wat een gevolg is van zeven eeuwen geschiedenis: uitbreiding, afbraak, aanpassing en vernieuwing.

De kosten voor het maken van bruids- of andere fotoreportages bij de kasteelruïne bedragen Euro 50. Aleen op fspraak mogelijk, bel 046-4338919
Bereikbaar tijdens kantooruren:

Maandag 13.00 - 16.00 uur
Woensdag 10.00 - 16.00 uur
Vrijdag 10.00 - 15.00 uur

In het juninummer van het kwartaalblad Euleteul van het IVN zijn twee artikelen geplaatst, die betrekking hebben op kasteel Stein.
Het ene artikel betreft de plaquette, die aan de toegangspoort van de kasteelruïne is bevestigd. Het andere artikel betreft de connectie van onze koning Willem Alexander en Arnold van Stein.

Moeilijk te zien op de foto, maar aan de rechterzijde van de toegangspoort is een plaquette bevestigd (zie pijl), waarop een Latijnse tekst staat afgebeeld en tevens het wapen van de heren van Stein en een wapen met een zespuntige ster met in de schildvoet twee golven. Zowel de plaquette als de tekst intrigeert: wat staat er op, wat betekent de tekst en wanneer is het bevestigd?

In de loop der jaren hebben we verschillende keren geprobeerd om een duidelijke foto van de plaquette te maken, met telkens slechts een mager resultaat. We zien bovendien, dat in de loop der jaren de tekst steeds moeilijker te lezen is.
Lees verder >

Hoe een toevallige ontmoeting op de kasteelruïne tijdens het Monumentenweekend 2016 én een gesprek over de Merodeklok uit de Sint Martinuskerk leidt tot een schilderij van de kasteelruïne uit de 50'er jaren van de vorige eeuw. En uiteindelijk tot een ontmoeting met de maker van dit schilderij.

Een wonderlijke gang van zaken. Lees hier het artikel dat in maart 2017 is verschenen in Euleteul, het kwartaalblad van het IVN.

• Bewonersgeschiedenis Kasteel
• Fotoalbums Kasteel

Een van de weinige historische monumenten die Stein nog rijk is, is ongetwijfeld de middeleeuwse burchtruïne die het Maasland domineert. Deze dertiende-eeuwse burcht heeft een bewogen leven achter de rug en is gedurende vele eeuwen als het ware “van hand tot hand gegaan”. Veel adellijke families hebben achtereenvolgens Kasteel Stein bewoond, totdat het in 1921 in het bezit kwam van de Missionarissen van het H. Hart, MSC. Die het kasteel vervolgens transformeerden in klooster en Missiehuis voor de opleiding van missionarissen, die over de halve wereld werden uitgezonden.

Na het vertrek van de paters heeft de Steinse burcht tenslotte een nieuwe en definitieve eigenaar gekregen, namelijk de Gemeente Stein. (Betekent dit overigens ook dat de Burgemeester van Stein kasteelheer wordt?)
De voorburcht biedt woonruimte aan bewoners die, evenals hun voorgangers, kennelijk ook worden aangetrokken door de rust en beslotenheid die het complex uitstraalt. Toen het Missiehuis en de burcht door de bouwwerkzaamheden en de conservering volop in de belangstelling stonden was het overigens verbazingwekkend te constateren hoe weinig Steindenaren in feite iets van de geschiedenis van de burcht weten. Door middel van een korte beschrijving willen wij in deze tekortkoming voorzien.

Het complex heeft in de loop van de eeuwen veel veranderingen ondergaan. Vooral de voorburcht was onderhevig aan de moderniseringsdrang van nieuwe bewoners en zal binnen afzienbare rtijd de meest rigoreuze gedaanteverandering ondergaan van zijn hele bestaan. Alleen zijn uiterlijk kan blijven getuigen van een lang en vaak roerig verleden.

Anders verging het de hoofdburcht die zich, ondanks een stiefmoederlijke behandeling door veel vroegere bewoners, overeind wist te houden en de Steinse bevolking er nog steeds aan herinnert dat Stein met de bouw van dit kasteel een vaste plaats in de geschiedschrijving verwierf. Het leek ons derhalve alleszins de moeite waard om over dit motte-, hoogte- en waterkasteel -een unieke burcht- kort terug te blikken naar de vroege historie van Stein.

De geschiedenis begint met de komst van Herman, Edele van Elsloo, die zich aan het begin van de 12de eeuw in Stein vestigde en als eerste Heer van Stein vermeld wordt. De burcht van Stein dateert uit het begin van de 13de eeuw, toen Stein ontstond als een zelfstandige heerlijkheid uit een vroeger Karolingisch koningsgoed onder soevereiniteit van een heer of baron.

Op zaterdag 17 september 2016 besteed De Limburger twee pagina's aan het bezoek van prins Charles-Louis de Merode en zijn familie aan de kasteelruïne in Stein. Zij kwamen het vroegere familiebezit (van 1624-1740) bewonderen.
(klik op de afbeelding om het volledige artikel te lezen)

Amélie DeJaer is 24 jaar oud, als ze haar naam in de muur van kasteel Stein graveert.....

In 2019 is het 450 jaar geleden dat de uit de Nederlanden afkomstige Pieter Bruegel de Oude overleed. In Vlaanderen, Brussel en Antwerpen zal dit groots herdacht worden door tal van activiteiten en tentoonstellingen. Maar ook in andere steden en in het buitenland wordt aandacht besteed aan dit "Bruegeljaar".

Pieter Bruegel wordt beschouwd als de grootste schilder uit de 16e eeuw. In zijn werken heeft hij vooral oog voor het landschap en de natuur, en de mensen en het leven van de boeren op het platteland. Niet voor niets wordt hij vaak "Boeren-Bruegel" genoemd. Hij schilderde de moeilijke levensomstandigheden op het platteland en de volkse details van het dorpsleven. Hij geeft een uniek inzicht in het alledaagse leven en de volksgebruiken van de 16e eeuw.
Aan Pieter Bruegel worden ongeveer veertig schilderijen toegeschreven. Daarvan zijn er circa dertig vervaardigd in de periode 1563 en 1569, toen hij in Brussel woonde. In die tijd stonden de Nederlanden onder Spaans bewind en de landvoogd Alva voerde een schrikbewind uit. Op subtiele wijze toont Bruegel in zijn schilderijen ook zijn kritiek op de maatschappij en op het harde bewind van de Spanjaarden. Je ziet bijvoorbeeld dat de mensen op zijn schilderijen nauwelijks lachen.

Bruegel blijft ons inspireren. Hij geeft inzicht in het leven van de middeleeuwen en hij geeft kleur en smaak aan het leven, zoals we dat in België en in onze regio nog steeds kennen. Denk bijvoorbeeld aan onze vlaaien.

Op de kasteelruïne van Stein laten we de mensen dit jaar kennismaken met Bruegel en het leven van destijds. We doen dat onder meer aan de hand van drie schilderijen van Bruegel: de Kinderspelen, de Boerenbruiloft en de Boerendans. En we laten zien: hoe speelden kinderen vroeger, hoe leefden de mensen, wat aten ze, en wat waren hun gebruiksvoorwerpen? We laten voorwerpen van destijds zien en kinderen kunnen een aantal middeleeuwse spelen doen. We vertellen over middeleeuwse kruiden en over het eten. En later in het jaar laten we mensen ook "proeven van een Middeleeuws Bruegelbuffet"

De ruïne van het kasteel Stein is een zogenaamde waterburcht, opgetrokken op een zogenaamde 'motte'. Het bestaat uit twee delen, een voorburcht met dienstgebouwen, gescheiden van de hoofdburcht. Waarschijnlijk stond op de kasteelheuvel rond 1220 al een versterking. Rond 1300 werd een waterburcht aangelegd, waarvan nu nog een ruïne resteert. Zie afbeelding hieronder.

De voorburcht en hoofdburcht horen onafscheidelijk bij elkaar. Ze werden door een brede gracht gescheiden. (zie afbeeldingen hieronder)
Het lager gelegen Benedenste Slot regelde het verkeer met de buitenwereld. Behalve tot beveiliging diende het vooral economische doeleinden. Het dienstpersoneel woonde er en het krijgsvolk was er gelegerd. Om er te komen moest men vanuit het dorp een brede gracht met ophaalbrug over. Sedert de 18^e eeuw is deze dichtgemaakt en door een vaste brug overspannen. De gebouwen van dit “Voorgeborgte”  zijn in later tijden geheel vernieuwd en rusten onder water op oudere dikkere mergelmuren.

afbeelding: burcht in 1728

De contacten tussen de familie Von Merode en Stein zijn in 2016 hernieuwd. Lees artikel uit september 2016 >
Met drie Steinse verenigingen is contact gezocht om kennis te gaan maken met Schloss Merode en de prinselijke familie Von Merode.

Op drie verschillende dagen gingen deze verenigingen naar de Weihnachtsmarkt in Merode. Schutterij St. Joseph reisde op zaterdag 25 november 2017 vanuit Stein naar de Schlosshof in Merode. Zaterdag 2 december was het Steinder Mannenkoor aan de beurt.
Op 23 december reisden leden van Scouting Stein naar Merode. Ook zij werden door de Prinsenfamilie Von Merode ontvangen. Scouting Stein nam het Friedenslicht in Merode in de Schlosskapelle over en bracht het naar Stein.

Met dank aan Lokale Omroep Stein voor beeld en tekst.

Wie ooit een rondleiding heeft gehad op de kasteelruïne van Stein, die kan weten dat er een connectie is tussen koning Willem Alexander en Maria van Loon van Heinsberg, vrouwe van Stein (1459), die getrouwd was met Jan, graaf van Nassau-Dillenburg.

Jan van Nassau-Dillenburg en Maria van Loon zijn de overgrootouders van Willem van Oranje. Het spreekt voor zich dat er vanuit hen een connectie is met Willem Alexander, die dit jaar (2017) 50 jaar is geworden.
Lees verder >

In het voorjaar van 2017 zijn de vrijwilligers van Stichting Erfgoed Stein gestart met de aanleg van een middeleeuwse kruidentuin op de binnenplaats van kasteelruïne Stein. Een jaar later, in het weekend van 14 en 15 april 2018 was het zover: de Kruidentuin is open !

De kruidentuin is aangelegd rondom een (water)ornament. De planten groeien en bloeien verdeeld over 4 vlakken. Deze plantenbedden herbergen kruiden die geschikt zijn voor:

- de geneeskunde,
- schoonheid en verzorging,
- het maken van verf,
- te gebruiken in de keuken

De diversiteit biedt mogelijkheden om mooie thema’s te organiseren met kruiden tijdens open dagen. Zo kan de middeleeuwse geneesheer op bezoek komen. Kan de mooie kasteelvrouwe uitleggen hoe kruiden haar huid en gezicht mooi houden. Of de kok uit de gaarkeuken kan ons vertellen hoe hij met de heerlijkste gerechten kon bereiden voor de kasteelheer.
Met de middeleeuwse kruidentuin is een bijdrage leveren aan het verder aantrekkelijk maken van de kasteelruïne. Het geeft nog meer mogelijkheden om een educatieve rol te vervullen naar bezoekers, buurtbewoners en scholieren.

Kasteel Stein heeft in de loop van de tijd vele eigenaren gekend, en gedurende de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw was het kasteel in bezit van een aantal Luikse families.

Tussen 1858 en 1910 woonde Antoine Joseph Pierre Edouard Wauters en zijn vrouw Anne Josephine Louise Michiels op het Kasteelcomplex te Stein. Samen met zijn zoon Edouard waren zij beide voor de helft eigenaar van het kasteel en de bijhorende gronden dat in de loop van de tijd uitgroeit tot een gebied van ongeveer 327 hectare groot. (afbeelding; bidprentje mevrouw Wauters bij haar overlijden in 1902)

Gedurende deze periode heeft Antoine op het kasteelcomplex het koetshuis laten bouwen, met prachtige paardenstallen met marmeren drinkbakken en met koper beslagen boksen, welke helaas in 1921 gesloopt zijn.

Ook waren ze in Stein in het bezit van zowel de watermolen en de windmolen. De windmolen was een standaardmolen genaamd “aan Akker” en lag ergens ten Noorden van Stein.2 In 1865 brandt deze molen af, en wordt er in opdracht van de familie Wauters een nieuwe wind molen gebouwd in de buurt van het kasteel.

Antoine Wauters heeft gedurende zijn leven heeft meerdere reizen naar het Midden-Oosten gemaakt, en het kasteellied is aan hem opgedragen in 1867 bij zijn terugkeer van een van zijn reizen.
In 1875 moet hij een mammoetboom uit Amerika hebben meegebracht waar deze staat is echter onbekend.

De familie Wauters was dan ook zeer vermogend, en deed ook veel goede dingen in het Steinse. Zo hebben ze ervoor gezorgd dat Francis de Pauw ging dirigeren voor 5 gulden per repetitie van de fanfare. Ook heeft Edouard in 1894 een vaandel aan de fanfare geschonken. Dit vaandel is vanuit Parijs toegezonden, dus zal best wat gekost hebben.

Lees hier het hele artikel, bron Euleteul >>

Al zoekend op het Internet wordt in "Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken" een artikel aangetroffen van Christe Visser, geschreven voor het Leidsch Dagblad, d.d. 15 maart 1975.

Een verrassend artikel, omdat het enerzijds gaat over de spookverhalen die er bestaan over kasteel Stein, maar anderzijds omdat na 40 jaar pater Munsters weer even tot leven wordt gewekt.

Het krantenartikel is integraal overgenomen en dat kunt u hier downloaden.
Foto's komen van internet of zijn van de hand van Jos Drubers.

De spoken van Stein
Door Christe Visser
Het spookt bij de resten van de burcht Stein. Het is de geest van de kasteelheer die de schrik en de plaag van de buurt was", zo lezen wij in het boek "Spoken en kastelen in Nederland". „Om middernacht trekt hij langs alle plaatsen waar hij als mens van vlees en bloed zijn misdaden bedreef. Een uur later heeft hij zijn ronde gedaan. Dan stort hij zich vanaf de Scharberg in de Maas. Er komen dan vlammen en rookwolken uit het water dat pas weer kalm wordt als de ridder in de hel verdwijnt".